14 februari 1950

25 jul 14 februari 1950

Er is spraken van een groeiend communisme en de toestand op Java is militair en economisch chaotisch. De TNI leeft op kosten van de bevolking en vooral op van de ondernemers, die zulke hoge bedragen moeten betalen dat verschillende bedrijven al zijn gesloten en vele andere op het punt staan gesloten te worden.
Het samengaan van de strijdbare Islam groepen met de APRA van Westerling vormt een groot gevaar voor de militair zwakke en slecht georganiseerde TNI.
Op Midden Java zijn de toestanden in een schril licht geplaatst door weergaloze vernieling van kapitaalgoederen als suikerinstallaties, fabrieksgebouwen, spoorrails enz.
Indien de fabrieken niet draaien (kostbare machines zijn als oud roest voor enkele guldens aan Chinezen verkocht) zal alleen aan deviezen voor een waarde van honderd miljoen gulden verloren gaan.
Ook militair zijn er chaotische toestanden.
De Japanse invloed op de TNI is zo groot, dat zowel Indonesiërs als Europeanen dikwijls voor patrouilles, die ondernemingen bezoeken, een Japanse buiging moeten maken!
Japanners trainen groepen jongeren met bamboe speren en gedragen zich honds tegenover het ondernemingspersoneel.
Zij nemen overal auto’s in beslag en herinneren in al hun gedragingen aan de bezettingstijd.
Het kenmerk van Midden Java is: anarchisme. Europeanen voelen dan ook steeds minder voor een langer verblijf in Indonesië.

In Soerabaja verdwijnen de auto’s als sneeuw voor de zon.
De ene met, de andere zonder chauffeur.
Het begon op 3 December. Er reed een chauffeur uit met een auto om een bepaalde opdracht te vervullen. De eigenaar zit nog op de terugkomst van zijn wagen te wachten. Die ene auto-eigenaar, die zijn wagen op 3 December niet zag terugkomen, heeft in de maanden December en Januari gezelschap gekregen van tachtig anderen.
Aan kop ligt op het ogenblik de gemeente Soerabaja, met niet minder dan twaalf verdwenen auto’s, personenwagens, trucks, jeeps enz.
In de manier waarop de auto’s verdwijnen is inmiddels wat variatie gekomen.
Het gebeurt nu ook, dat auto’s midden in de stad worden aangehouden, waarop de chauffeur onder bedreiging met een revolver gedwongen wordt de stad uit te rijden. Ook blijken geparkeerde auto’s op een gegeven ogenblik verdwenen zijn.
Onlangs heeft het hoofdkwartier van de TNI bepaald, dat elke auto, die de stad wil verlaten, in het bezit moet zijn van een bewijs van het hoofdkwartier. Aan de stadsrand zal gecontroleerd worden door militairen. Van de zijde van het bedrijfsleven is er op gewezen, dat deze regeling een enorme stagnatie zal veroorzaken.
O.i. is echter aan deze regeling nog een veel groter bezwaar verbonden.
De meeste TNI militairen kunnen nl. niet lezen. Hoe zal men dus een afdoende contrôle kunnen instellen? Een onzer kennissen, die aan de haven werkt en op weg daarheen elke dag een TNI-post moet passeren, geeft nu al meer dan een maand lang zijn havenpas onderste boven aan de controlerende militair. Deze bestudeert dag in dag uit het op zijn kop gehouden document en geeft dan met een ernstig gezicht toestemming door te rijden.