7 juni 1950

25 jul 7 juni 1950

Onrust in Soerabaja:

Al wekenlang krijgen wij in Soerabaja, dagelijks te horen, dat binnenkort maatregelen zullen worden genomen om een eind te maken aan de wantoestanden in Oost- Java, waarbij men dan met Oost- Java kennelijk speciaal het oog heeft op Soerabaja. Die toezeggingen zijn zo langzamerhand zo veelvuldig gegeven,
dat men zich af begint te vragen, welke bedoeling men er mee heeft. Soerabaja’s plaatselijke commandant ontving reeds eerder een overplaatsingsbesluit.
Hij liet het triomfantelijk zien aan iedereen, die er maar belangstelling voor toonde en bleef overigens zitten, waar hij zat. Ongeveer twee weken geleden deed hier hardnekkig het gerucht de ronde, dat zowel de militaire gouverneur als de plaatselijke commandant van Soerabaja naar West- Java waren overgeplaatst
Overigens wordt het de militaire gouverneur en de plaatselijke commandant van Soerabaja de laatste tijd niet gemakkelijk gemaakt.
Van burgerlijke bestuurszijde laat men gelegenheid onbenut om aan te tonen dat het nu de hoogste tijd wordt, dat de militairen inpakken en het hoogste gezag weer in handen komt van de burgers.
De buitenlandse consuls hier ter stede, blijven onophoudelijk doorgaan met aan te dringen op betere bescherming van lijf en goed van hun landgenoten.
Ook majoor Isman, commandant van de TRIP, het leger van studerenden heeft in de afgelopen week een vrij scherpe en zeer onaangename duit voor de militaire leiders in Oost-Java in het zakje gedaan. Hij zei dat, de leden van de TRIP het betreuren dat de RIS- regering geen strenge maatregelen wenst te nemen tegen hen, die duidelijk in het nadeel van de staat hebben gehandeld, vooral in Oost- Java.
Wat vervolgens precies gebeurde weet niemand te vertellen, doch enkele ogenblikken later vielen er schoten en werd er met stenen gegooid.
Van alle kanten stroomden gewapend militairen toe, die machinegeweren in stelling brachten, wegen afzetten enz.
Na een half uurtje was alles weer betrekkelijk rustig en waren de veertien gewonden onder doktersbehandeling. Als een lopend vuurtje ging het verhaal van het incident door de stad en in de KNIL- kampementen bracht het een hevige opschudding teweeg. Men wilde er met alle geweld op af en slechts met de grootste moeite slaagden de commandanten er in de heethoofden te bewegen hun wapens af te geven en het kampement niet te verlaten. Een groepje ontsnapte blijkbaar toch.
In de loop van de ochtend werden n.l. op het punt waar het incident was geschied, schoten gelost uit een voorbij rijdende auto van het KNIL.
Negen personen werden hierdoor gewond, doch gelukkig bleef het verder rustig. Dezelfde dag nog kwamen de Nederlandse troepencommandant, generaal majoor Scheffelaar,
en de plaatselijke commandant van Soerabaja, majoor Djarot, overeen, dat voortaan de militaire politie van beide legers gezamenlijk zal patrouilleren.
Hoe ernstig de toestand hier overigens is, blijkt wel uit de uitlatingen van enkele Indonesiërs, die wij kort na het incident spraken en die zeiden: Jammer, dat het niet tot een grote vechtpartij is gekomen, dan was de regering tenminste gedwongen geweest een eind aan de Soerabajase chaos te maken.